Sylwetki twórców – Jacques Guerlain

     Nadeszła pora by na Agar i Piżmo zaprezentować kolejną po Edmodzie Roudnitsce ikonę olfaktorycznego świata. Jacques Guerlain uchodzi dziś za jednego z najwybitniejszych twórców perfum w historii. Choć wiele z jego kompozycji dawno zostało już zapomnianych to zapachy takie jak Mitsouko, Vol de Nuit czy Shalimar na stałe weszły to perfumeryjnego kanonu sław. Francuz jest też doskonałym przykładem na to, że sukces to składowa zarówno talentu jak i ciężkiej pracy. W trakcie swego życia stworzył on ponad 400 zapachów. Choć spora część z nich była po prostu wariacjami na temat jednej formuły i nigdy nie weszła do masowej produkcji, to i tak dorobek ten musi budzić respekt. Zapraszam do bliższego zapoznania się z sylwetką jednego z najbardziej utalentowanych francuskich kompozytorów perfum. Już w tym miejscu chciałbym jednak zaznaczyć, że bohater dzisiejszego wpisu stronił od dziennikarzy i prawie nie udzielał wywiadów. Stąd sporo kwestii dotyczących zarówno stylu jego pracy jak i życia prywatnego pozostaje tajemnicą. Trochę jedna udało mi się odkopać.

     Jacques Edouard Guerlain urodził się w 1874 roku w Colombes, na przedmieściach Paryża. Wspólnie ze starszym o dwa lata bratem Pierre’em należeli do trzeciego pokolenia założonego przez Pierre-François-Pascal’a Guerlain rodu. Młody Jacques już od najmłodszych lat wykazywał duże zainteresowanie perfumami, zaś w wieku zaledwie 15 lat asystował już swojemu wujowi  Aimé przy komponowaniu kultowego Jicky. Bezdzietny Aimé  upatrzył go bowiem na swojego następcę w roli naczelnego perfumiarza francuskiej marki. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że po tym jak na emeryturę przeszedł założyciel firmy - Pierre-François-Pascal’a Guerlain, jego synowie podzielili między siebie obowiązki w ten sposób, że naczelnym perfumiarzem został właśnie Aimé, podczas gdy jego brat (i ojciec naszego bohatera) Gabriel zajął się zarządzaniem firmą.  W niecały rok po premierze Jicky powstał zaś pierwszy samodzielny zapach Jacques’a Guerlain – Ambre. Zanim jednak młody dziedzic na dobre wszedł w rodzinny biznes zdobył wykształceniu uczęszczając do szkół nie tylko we Francji, ale i w Anglii. Odbył też staż w laboratorium chemii organicznej Charles’a Friedel’a na Uniwersytecie Paryskim. Do firmy oficjalnie dołączył zaś w 1894 roku. W 1905 roku Jacques Guerlain poślubił Andréę Bouffet, a już rok później na świat przyszedł ich pierwszy syn – Jean-Jacques. Rok 1906 był dla Francuza kluczowy z jeszcze jednego względu. To właśnie wtedy premierę miały Après l'Ondée – jedne z najważniejszych perfum w jego portfolio. Zapach ten odniósł ogromny sukces komercyjny, po którym nie trzeba było już długo czekać na następne. W 1912 roku ukazał się L’Heure Bleu, w 1917 Chypre, w 1919 Mitsouko zaś w 1925 jego największe dzieło – orientalny Shalimar. W międzyczasie Jacques Guerlain odbył też służbę na froncie I Wojny Światowej, gdzie został postrzelony w głowę w skutek czego oślepł na jedno oko i już po roku został zwolniony do domu. Natomiast w 1933 roku zainspirowany powieścią Antoine’a de Saint-Exupéry Nocny Lot stworzył ostatnie ze swoich wielkich dzieł – noszące taki sam tytuł jak książka Vol de Nuit. Choć po tej premierze wciąż pozostawał twórczo płodny żaden z jego późniejszych zapachów nie odniósł już tak wielkich sukcesów. Jacques Guerlain zmarł 2 maja 1963 roku w Paryżu.

     Choć nigdy nie odbył żadnej podróży na Wschód, Jacques Guerlain pasjonował się Orientem. Ta fascynacja objawiła się zarówno w nazwach (obok już wymienionych także Kriss, Djédi czy Liú) jak i stylistyce tworzonych przez niego perfum. Oprócz przypraw w swoich kompozycjach lubił też korzystać z prowansalskich ziół, bogatych kwiatowych absolutów, korzenia irysa, ambry, skóry i piżma. Z natury będąc perfekcjonistą nigdy nie był do końca zadowolony ze swoich osiągnieć, starał się także ulepszać zapachy innych perfumiarzy. Oprócz Bliskiego Wschodu inspiracje do pracy czerpał jeszcze z kilku innych źródeł. Były to przede wszystkim muzyka, literatura i malarstwo, zwłaszcza impresjonistyczne. Bardzo lubił także operę, wyścigi konne i pracę w ogrodzie. Mi natomiast bardzo podoba się stwierdzenie innego słynnego perfumiarza z tego okresu – Ernesta Beaux, w którym tak podsumowuje on twórczość Jacques’a Guerlain: Gdy ja używam wanilii tworzę kremowy karmel, gdy on używa wanilii powstaje Shalimar.

            Jako że pełna lista perfum skomponowanych przez Jacques’a Guerlain pozostaje nieznana pozwolę sobie przytoczyć tylko najważniejsze z nich:
À Travers Champs (1898)
Aï Loë (1905)
Après l'Ondée (1906)
Ambre (1980)
Atuana (1952)
Bon Vieux Temps (1902)
Bouquet de Faunes (1922)
Cachet Jaune (1937)
Candide Effluve (1922)
Chant d’Arômes (1962 powstały przy współpracy z Jean-Paul’em Guerlain)
Chypre/Chypre de Paris (1909)
Chypre 53 (1953)
Coque d'Or (1937)
Cuir de Russie (1935)
Dix Pétals de Rose
Djédi (1926)
Eau de Fleurs de Cédrat (1920)
Fleur de Feu (1948)
Fleur Qui Meurt (1901)
Fol Arôme (1912)
Guerlinade (1924)
Jasmin (1924)
Jasmiralda (1917)
Kadine (1911)
Kriss (1942)
Le Parfum des Champs-Elysées (1914)
Le Jardin de Mon Curé (1895)
L'Heure Bleue (1912)
Liú (1929)
Mitsouko (1919)
Mi-Mai (1914)
Mouchoir de Monsieur (1904)
Muguet (1908)
Ode (1955)
Parfum des Champs-Elysées (1904)
Pour Troubler (1911)
Quand Vient l'Été (1910)
Shalimar (1925)
Sillage (1907)
Sous le Vent (1934)
Tsao Ko (1898)
Vague Souvenir (1912)
Véga (1936)
Voilà Pourquoi J'Aimais Rosine (1900)
Voilette de Madame (1904),
Vol de Nuit (1933)